Rosja i Turcja w połowie XIX wieku

1. Pojęcia:

• odwilż posewastopolska
• dekabryści
• panslawizm
• samodzierżawie
• władyka
• filhellenowie

2. Rosja:

• po kongresie wiedeńskim Rosja starała się grać rolę "żandarma Europy"
• po śmierci Aleksandra I na rosyjski tron wstąpił Mikołaj I, jego reakcyjne poglądy wywołały nieudane powstanie dekabrystów w 1825 r. (organizowane przez Towarzystwo Północne i Południowe, działali w nich Rylejew i Bestużew)
•  Rosja aktywnie włączyła się w ruch panslawistyczny, traktując go jako narzędzie polityki antytureckiej (a później i antyaustriackiej), jej stosunki z Turcją komplikowało jeszcze jej marzenie o przejęciu kontroli nad cieśninami czarnomorskimi
• w 1853 rozpoczęła się wojna Rosji z Turcją, która do historii przeszła jako wojna krymska; słabnącej Turcji (po klęsce w bitwie pod Synopą w tym samym roku) z pomocą szybko przyszła Wielka Brytania, Francja i Sardynia, ich kontyngent dokonał inwazji na półwysep Krym
•  rosyjskie próby odsieczy dla oblężonego Sewastopola zakończyły się klęską pod Bałakławą 1854 r., rok później upadł Sewastopol
• nowy car Aleksander II zakończył wojnę w 1856 r. po czym rozpoczął wewnętrzne reformy

Flaga panslawistyczna, jej barwy do dziś obecne są na flagach wielu państw słowiańskich

  Turcja coming soon

Wiosna Ludów

1. Pojęcia:

• Wiosna Ludów
• parlament frankfurcki
• warsztaty narodowe
• konstytucja oktrojowana
• bankiety

2. Przyczyny Wiosny Ludów:

• dążenia do zmiany porządku wiedeńskiego
• dążenie do ostatecznej likwidacji resztek monarchii absolutnej (wprowadzanie konstytucji)
• dążenie do uwłaszczenia chłopów
• dążenie robotników do ograniczenia bezrobocia i wzrostu płac
• dążenie do zjednoczenia Włoch i Niemiec
• dążenie do wyzwolenia narodów, które nie posiadały własnych państw (np Polacy, Węgrzy, Czesi)

3. Wydarzenia we Francji:

• rewolucja lutowa 22 II 1848, obalenie króla Ludwika Filipa i stworzenie republiki
• robotnicze powstanie czerwcowe w Paryżu, krwawo stłumione przez siły rządowe
• Ludwik Napoleon Bonaparte wybrany został na prezydenta republiki
• w 1851 Ludwik Napoleon przeprowadził zamach stanu, rok później koronował się na cesarza pod imieniem Napoleona III

4. Wydarzenia we Włoszech:

• w marcu 1848 we Włoszech zaczynają się wydarzenia rewolucyjne, król Sardynii Karol Albert dąży do zjednoczenia kraju, papież Pius IX przyznaje swym poddanym prawa polityczne
•  Austria starała się zablokować ruch zjednoczeniowy, w lipcu 1848 siły austriackie pod dowództwem Josepha Radetzky`ego rozgromiły Sardyńczyków w bitwie pod Custozą
• po odrzuceniu przez papieża pomysłu zjednoczenia Włoch dochodzi w Rzymie do zamieszek i wygnania go z miasta w którym ogłoszono republikę, kilka tygodni później zniszczą ją wojska francuskie i Pius IX wróci
• siły Karola Roberta zostały ostatecznie pokonane przez Austriaków w bitwie pod Novarą w 1849, po tej klęsce król sardyński abdykował na rzecz swego syna Wiktora Emanuela II, idea zjednoczenia Włoch na razie przegrała

5. Wydarzenia w Austrii:

• marzec 1848: zamieszki w Wiedniu, Ferdynand I Dobrotliwy zdymisjonował Metternicha i zobowiązał się zaakceptować konstytucję
• w lipcu zwołano w Wiedniu parlament
• wrzesień: uwłaszczenie chłopów i zniesienie poddaństwa
• koniec roku: armia austriacka tłumi rewolucję, Ferdynand abdykuje, nowym cesarzem został Franciszek Józef I

6. Wydarzenia na Węgrzech III 1848 - VIII 1849:

• przywódcy postania: Sandor Petofi, Lajos Kossuth
• w kwietniu 1848 Węgrzy ogłosili niepodległość i detronizację Habsburgów (w tym czasie Ferdynanda Dobrotliwego)
• początkowe klęski sił austriackich kończą się, gdy w maju 1849 roku na Węgry wkroczyły wspierające Habsburgów wojska rosyjskie dowodzone przez Iwana Paskiewicza (wcześniejszego pogromcę polskiego powstania listopadowego)
• bitwa pod Vilagos 1849, ostateczna klęska sił węgierskich, Węgry ponownie podporządkowane Austrii

7. Wydarzenia w Niemczech:

• początek w marcu 1848, zamieszki w Berlinie (uwalnianie więźniów), inauguracja parlamentu frankfurckiego, król Prus Fryderyk Wilhelm IV zapowiedział konstytucję
•  parlament frankfurcki próbował stworzyć zjednoczone Niemcy pod cesarską władzą Fryderyka Wilhelma IV, ten jednak odrzucił propozycję (to korona z "błota i drewna"; tak miał się o niej wyrazić król); krótko później został rozpędzony

8. Macie znać też skutki Wiosny Ludów, nie mam już sił, by je tu wypisywać :)

Grecja po wojnach perskich

1. Pojęcia:

• hegemonia
• Związek Morski
• wyprawa "dziesięciu tysięcy"

2. Wojna peloponeska (431 - 404 pne):

• przyczyny:

              - rywalizacja o hegemonię nad Helladą między Związkiem Morskim (Atenami) a Związkiem Peloponeskim (Spartą)
              - próba wyjścia Potidai ze Związku Morskiego
              - zbliżenie się Korkyry do Aten (dotąd dominowały tam wpływy spartańskie)

• przebieg

              - wiele lat impasu, wyniszczenie Grecji przez zarazę (być może dżumę)
              - klęska Aten podczas wyprawy sycylijskiej po zdradzie Alkibiadesa
              - zniszczenie floty ateńskiej po bitwie pod Ajgospotamoj 405 pne 

• skutki:

              - klęska Aten, rozwiązanie Związku Morskiego, przejściowa likwidacja demokracji w mieście
              - przejściowa hegemonia Sparty nad Grecją
              - długofalowo, ten niszczący konflikt osłabił również Spartę i większość innych helleńskich poleis

3. Grecja po wojnie peloponeskiej:

• wojna koryncka: nowe walki między Spartą a Atenami wykorzystała Persja, która ponownie podporządkowała sobie Jonię
• upadek spartańskiej hegemonii: złamały ją Teby, gromiąc Spartę w bitwie pod Leuktrami w 371 pne