ZSLG: Stany Zjednoczone w drugiej połowie XIX wieku

1. Pojęcia:

secesja
Unia
Konfederacja
wojna totalna
izolacjonizm
abolicjonizm
plantacja
jankesi
Ku-Klux-Klan

2. Przyczyny wojny secesyjnej:

kwestia niewolnictwa
dualizm w rozwoju gospodarczym USA
odmienne wizje państwa (luźna konfederacja według Południa czy ścisła unia według Północy)

3. Droga do wojny:

kompromis Missouri 1820
sprawa Dreda Scotta: niewolnika, który nieudanie walczył przed Sądem Najwyższym o uznanie go za wolnego obywatela USA, ostatecznie przegrał co wywołało gwałtowne protesty nowo powstałej Partii Republikańskiej
antyniewolnicze powstanie abolicjonisty Johna Browna w 1859; zakończyło się klęską i egzekucją przywódcy
zwycięstwo republikańskiego kandydata na prezydenta Abrahama Lincolna w 1860 którego posądzano o chęć zlikwidowania niewolnictwa wywołało secesję Karoliny Południowej, za którą poszło 10 następnych stanów południowych
w 1861 secesyjne stany ogłosiły powstanie nowego państwa: Skonfederowanych Stanów Ameryki (CSA) z Richmond jako stolicą i Jeffersonem Davisem jako prezydentem
ostrzał Fortu Sumter 12 IV 1861 ostatecznie już zapoczątkował wojnę

4. Wojna secesyjna 1861 - 1865

I bitwa pod Bull Run 1861 (zwycięstwo Konfederacji)
bitwa pod Fredericksburgiem 1862 (zwycięstwo Konfederatów dowodzonych przez Roberta Lee)
bitwa pod Chancellorsville 1863 (zwycięstwo Konfederatów dowodzonych przez Roberta Lee)
Ustawa o osadnictwie: ziemia za służbę w siłach Północy
bitwa pod Antietam 1862 (zwycięstwo sił Unii, wykorzystując to zwycięstwo Lincoln ogłosił Ustawę Emancypacyjną która zniosła niewolnictwo na terenie zbuntowanych stanów)
oblężenie Vicksburga 1863 (zwycięstwo sił Unii dowodzonych przez Ulissesa Granta)
bitwa pod Gettysburgiem 1-3 VII 1863 (zwycięstwo sił Unii, decydująca bitwa wojny)
zastosowanie taktyki wojny totalnej przez generałów północy: Philipa Sheridana i Williama Shermana
kapitulacja generała Lee w Appomattox 9 IV 1865 faktycznie kończy wojnę, kilka dni później fanatyczny zwolennik Południa dokonuje udanego zamachu na prezydenta Lincolna; nie ratuje to resztek sił konfederackich które kapitulują kilka tygodni później

5. Skutki wojny:

likwidacja niewolnictwa
przyznanie praw wyborczych czarnoskórej ludności USA
zniszczenie plantatorskiej struktury gospodarczej Południa
wzmocnienie centralizmu USA
wzrost antymurzyńskiego szowinizmu na Południu
wzrost potęgi przemysłowej USA

6. Zniszczenie niezależności ostatnich plemion indiańskich:

bitwa pod Little Big Horn (najsłynniejsze zwycięstwo Indian nad Amerykanami, dzieło wodzów Siedzącego Byka i Szalonego Konia)
masakra w Wounded Knee, zmiażdżenie ostatniego ważnego punktu oporu Indian przez Amerykanów

Ślady po razach na plecach niewolnika z Południa USA

Niewolnicy podczas zbioru bawełny, czy też, jak woleli nazywać ją Południowcy, "Króla Bawełny"

Skonfederowane Stany Ameryki (na czerwono terytoria sporne)

Jefferson Davies, prezydent Konfederacji

Abraham Lincoln po zakończeniu przemowy gettysburskiej

Robert Lee, najsłynniejszy dowódca sił Południa

"Stonewall" Jackson i Lee, dwaj najwybitniejsi generałowie Konfederacji

I am tired and sick of war. Its glory is all moonshine. It is only those who have neither fired a shot nor heard the shrieks and groans of the wounded who cry aloud for blood, for vengeance, for desolation. War is hell.

Jeden z najsłynniejszych generałów Unii, William Tecumseh Sherman, twórca doktryny wojny totalnej, pogromca Atlanty

Żołnierze Południa pod wojennym sztandarem Konfederacji

Joshua Chamberlain i jego żołnierze na Little Round Top, ludzie którzy zmienili losy wojny powstrzymując siły konfederackie w krytycznym momencie bitwy pod Gettysburgiem