Wojny grecko-perskie

1. Pojęcia:

• Nieśmiertelni
• polemarcha
• triera
• hoplici
• falanga

2. Przyczyny wojen perskich:

• ekspansja Persji w Europie
• wsparcie Hellenów dla antyperskiego powstania Greków jońskich (499-494 pne)

3. Pierwsza wyprawa perska: nieudana ekspedycja Mardoniosa (Mardoniusza) zakończona katastrofą pod Atos (492 pne). 

4. Druga inwazja: król Dariusz I wysłał swych wodzów Datysa i Artafernesa na podbój Sparty i Aten (które nie podporządkowały się jego emisariuszom). Efektem była klęska Persów w starciu z Ateńczykami Miltiadesa pod Maratonem w 490 pne. 

5. Po zakończeniu wojny z Dariuszem 31 poleis zawiązało Związek Helleński pod przywództwem Sparty. 

3. Trzecia inwazja perska: nowy władca perski Kserkses dowodzi początkowo osobiście:

• Bitwa pod Termopilami 480 pne, Grecy dowodzeni przez Leonidasa zostali pokonani po 3 dniach heroicznej obrony
• Bitwa morska pod Salaminą 480 pne, flota ateńska dowodzona przez Temistoklesa pokonała flotę perską; Kserkses wraca do Persji
• Bitwa pod Platejami 479 pne, armia grecka dowodzona przez Spartanina Pauzaniasza pokonała Persów dowodzonych przez Mardoniosa
• Bitwa morska pod Mykale 479 pne, zwycięstwo greckie

4. Macie kojarzyć też postacie Hippiasza i Filippidesa. 

Falanga

Termopile

Salamina