Inne cywilizacje Bliskiego Wschodu

1. Pojęcia:

• Stary Testament
• monoteizm
• judaizm
• Indoeuropejczycy
• Tora
• zaratustryzm
• niewola babilońska
• diaspora
• mazdaizm
• Dekalog
• Arka Przymierza
• Gwiazda Dawida
• menora

2. Hetyci: macie znać ich umiejscowienie na mapie oraz nazwę stolicy: Hattusas

3. Fenicjanie:

• macie znać ich umiejscowienie na mapie
• osiągnięcia:

1. alfabet
2. barwienie tkanin purpurą
3. szkło

• macie też kojarzyć, że Fenicjanie tworzyli na wybrzeżach Morza Śródziemnego kolonie (najsłynniejsza: Kartagina)

4. Żydzi (Izraelici, Hebrajczycy):

• umiejscowienie na mapie Palestyny oraz królestw Izraela i Judy
• naród z pierwszą trwałą religią monoteistyczną na świecie: judaizmem (jedyny bóg o imieniu Jahwe)
• dzieje:

1. założycielem narodu wg Starego Testamentu był Abraham
2. po okresie niewoli w Egipcie do Palestyny wyprowadził ich Mojżesz, z którym związane jest też powstanie Dekalogu
3. w Palestynie przez kilkaset lat Żydzi podbijali miejscowe plemiona: Kananejczyków i Filistynów
4. podbój zakończył się za panowania króla Dawida który rządził w okolicach roku 1000 pne, doszło wtedy do ustanowienia Jerozolimy stolicą Izraela
5. panowanie syna Dawida, Salomona: budowa świątyni jerozolimskiej i szczyt świetności Izraela
6. po śmierci Salomona państwo podzieliło się na dwa królestwa: północny Izrael (stolica w Samarii) i południową Judę (stolica w Jerozolimie)
7. Izrael podbity został przez Asyrię w 722 pne
8. Juda podbita została przez Babilonię Nabuchodonozora II w 586 pne, rozpoczęła się wtedy niewola babilońska
9. Żydzi wyzwoleni zostali z niej przez króla Persów Cyrusa II Wielkiego w 538 pne, w Jerozolimie zbudowana została tak zwana Druga Świątynia

Gwiazda Dawida

Menora

Arka Przymierza

5. Persowie:

• umiejscowienie geograficzne
• macie kojarzyć podboje Cyrusa Wielkiego, Kambyzesa i Dariusza I Wielkiego