Kultura renesansu

1. Pojęcia:

• renesans
• humanizm
• teoria heliocentryczna
• mecenat
• człowiek renesansu
• manieryzm
• światłocień
• makiawelizm
• attyka
• arkady
• fresk

2. Przyczyny narodzin renesansu we Włoszech:

• bliskość pozostałości po cywilizacji antycznej
• ucieczka do Włoch myślicieli z upadającego właśnie Bizancjum
• awans społeczny bogacącego się na handlu patrycjatu miast włoskich; ci potężni handlowi potentaci zaczęli inwestować w sztukę by zyskać prestiż (dobrym przykładem jest rodzina Medyceuszy we Florencji, najważniejszym z nich był Wawrzyniec Wspaniały)
• rozbicie polityczne na wiele małych państewek też stymulowało między nimi rywalizację na polu kulturowym

3. Znaczenie wynalazku ruchomej czcionki i prasy drukarskiej (Jan Gutenberg, ok. 1450):

• przyspieszenie produkcji książek prowadziło do potanienia tekstu pisanego
• potanienie książek wywołało spadek analfabetyzmu
• gwałtowny rozwój literatury humanistycznej: Erazm z Rotterdamu, Niccolo Machiavelli, Thomas More, Jean Bodin, Dante Alighieri, Giovanni Boccaccio, Francesco Petrarka, William Szekspir (Shakespeare), Mikołaj Kopernik, Galileusz, Giorgio Vasari, Miguel Cervantes, Łukasz Górnicki

4. Najważniejsi artyści renesansu:

• Leonardo da Vinci (Dama z łasiczką, Mona Lisa, Ostatnia wieczerza)
• Michał Anioł Buonarotti (freski w kaplicy sykstyńskiej, Dawid, Pieta, Mojżesz)
• Rafael Santi (Madonna sykstyńska, Szkoła ateńska)
• Albrecht Durer (Autoportret)
• Donatello (Dawid)
• Filippo Bruneleschi (kościół Santa Maria del Fiore)
• Donato Bramante (bazylika świętego Piotra)
• Pieter Bruegel Starszy (Pejzaż z upadkiem Ikara, Wieża Babel, Chłopskie wesele)
• Hans Holbein (Portret Erazma z Rotterdamu)
• Sandro Botticelli (Narodziny Wenus)

Erazm z Rotterdamu, Holbein

Sąd Ostateczny, fragment fresków z kaplicy sykstyńskiej, Michał Anioł

Dawid, Michał Anioł

Pieta, Michał Anioł

Mojżesz, Michał Anioł

Madonna Sykstyńska, Rafael

Szkoła ateńska, Rafael

Autoportret, Durer

Upadek Ikara, Bruegel Starszy

Wieża Babel, Bruegel Starszy

Chłopskie wesele, Bruegel Starszy

Narodziny Wenus, Botticelli

 

 

5. Architektura renesansu:



 

• nawiązania do antyku
• oszczędność zdobień
• arkady
• attyki na kamienicach
• krużganki
• kwadratowe okna i portale
• przewaga linii poziomej nad pionową
• kopuły
• pilastry (pogrubienia ściany w kształcie kolumny)
• loggie
• tynk naśladujący marmur