Wojny z zakonem krzyżackim

1. Pojęcia:

• Związek Pruski
• inkorporacja

2. Przyczyny wojen:

• konflikt o zamek Drezdenko
• przejęcie Nowej Marchii przez Krzyżaków, co zaniepokoiło Polskę
• zajęcie Żmudzi przez Krzyżaków
• chrystianizacja Litwy, co podważało sens istnienia zakonu w tym miejscu
• polskie dążenie do odzyskania Pomorza Gdańskiego
• antykrzyżackie powstanie na Żmudzi wsparte przez księcia Witolda

3. Wielka wojna z Zakonem (1409-1411):

• Krzyżacy uzyskali pomoc od swego sojusznika, króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego, ośmieliło to Ulricha von Jungingena do wypowiedzenia Jagielle i Witoldowi wojny
• mobilizacja sił polskich, litewskich, ruskich i tatarskich pod Czerwińskiem
• rozbicie sił krzyżackich w bitwie pod Grunwaldem 15 VII 1410, śmierć von Jungingena
• nieudanie oblężenie Malborka bronionego przez Henryka von Plauena zaprzepaszcza część skutków zwycięstwa, nawet pomimo kolejnego zwycięstwa w bitwie pod Koronowem (10 X 1410)
• I pokój toruński (1411), Polska odzyskała ziemię dobrzyńską, Litwa odzyskała Żmudź (ale jedynie do śmierci Jagiełły i Witolda)

4. Kolejna wojna, tzw. "wojna głodowa" skończyła się pokojem melneńskim (1422) który powtarzał postanowienia poprzedniego, tylko Żmudź miała być definitywnie litewska.

5. W międzyczasie nastąpił międzynarodowy arbitraż na soborze w Konstancji, polska delegacja z Mikołajem Trąbą, Zawiszą Czarnym i Pawłem Włodkowicem skompromitowała działania Krzyżaków w Prusach.

6. Wzrastający ucisk podatkowy stosowany przez Krzyżaków wywołało gniew miast pruskich które stworzyły Związek Pruski w 1440. W 1454 jego przedstawiciel, Jan Bażyński poprosił polskiego króla Kazimierza Jagiellończyka o wcielenie Prus do Polski, zapoczątkowało to wojnę trzynastoletnią.

7. Wojna trzynastoletnia (1454-66):

• polska klęska w bitwie pod Chojnicami (1454) wymusiła reformę armii, pospolite ruszenie zaczęło być zastępowane przez armię zaciężną (reformę poprowadził Piotr Dunin)
• bitwa pod Świecinem (1462) i morska bitwa na Zalewie Wiślanym (1463) doprowadzają do przegranej krzyżackiej
• II pokój toruński (1466), macie znać jego postanowienia