Kościół w średniowieczu

1. Pojęcia:

• herezja
• inkwizycja
• dominikanie
• franciszkanie
• monastycyzm
• cystersi
• zakony żebracze
• eremici
• kameduli
• kartuzi
• kanonicy regularni
• waldensi
• katarzy (albigensi)

2. Zakony pełnego średniowiecza:

   a) zakony eremickie (skrajnie rygorystyczne reguły, śluby milczenia, odrzucenie mięsa, życie w samotnych eremach):

• kameduli
• kartuzi

   b) cystersi: powstali w Citeaux, najsłynniejszym ich zakonnikiem był św. Bernard z Clairvaux, zakon zakładał powrót do ascetycznych ideałów św. Benedykta z Nursji (asceza, praca fizyczna)

   c) zakony żebracze: podkreślały zasadę ubóstwa, brak majątków ziemskich

• franciszkanie: założycielem był św. Franciszek z Asyżu, utrzymywali się z jałmużny, podporządkowali się pracy kaznodziejskiej, oficjalna nazwa: Bracia Mniejsi, data założenia: 1209
• dominikanie: założycielem był św. Dominik Guzman, poświęcili się kaznodziejstwu i walce z herezją (tworzyli trzon inkwizycji), przeciwnicy ze względu na nieugiętość ich poglądów przekręcali ich nazwę, z "Dominicanes" robili "Domini canes" czyli po łacinie "Psy pana", co oni sami czasem z dumą przyjmowali, data założenia: 1216

św. Franciszek z Asyżu w brązowym habicie franciszkańskim

św. Franciszek nauczający ptaki

św. Dominik Guzman w czarno-białym habicie dominikańskim

3. Herezje średniowieczne:

• waldensi: założyciel Piotr Valdo (Waldo), rozpowszechnieni w południowej Francji i północnych Włoszech, odrzucenie majątku kościelnego, Biblia jedynym źródłem wiary
• katarzy: rozpowszechnieni w południowej Francji (szczególnie Langwedocji), odrzucenie monoteizmu na rzecz wiary w dwóch bogów, dobrego i złego, przypisanie materii do domeny boga zła, wiara w reinkarnację która jest tworzeniem więzienia dla nieśmiertelnej duszy, odrzucenie majątku i płodzenia potomstwa, rytualne samobójstwa, herezja zniszczona przez krucjatę i inkwizycję

4. Dążenie papiestwa do zdobycia dominacji nad chrześcijańską Europą:

• rywalizacja papieża Aleksandra III z cesarzem Fryderykiem Barbarossą, papież sprzymierzył się z miastami północnych Włoch (Liga Lombardzka) które pokonały cesarza w bitwie pod Legnano
• szczyt potęgi papiestwa za pontyfikatu Innocentego III (kilku władców europejskich złożyło mu hołd lenny), spadek znaczenia za jego następców