Europa Zachodnia w IX-X wieku

1. Pojęcia:

• wikingowie
• uniwersalizm cesarski
• runy
• konung
• jarl
• drakkary

2. Wymarcie Karolingów i początki Francji:

• 987 - śmierć ostatniego Karolinga w państwie zachodniofrankijskim (Francji)
• zanik tytułu cesarskiego na początku X wieku
• wejście na tron dynastii Kapetyngów, pierwszym jej przedstawicielem był Hugo Kapet (Francja stała się formalnie monarchią elekcyjną, w praktyce dziedziczną)

3. Początki Niemiec:

• Karol Gruby, syn Ludwika Niemieckiego, ostatni władca Franków (wschodnich), któremu udało się na krótko (2 lata) zjednoczyć całe państwo Karola Wielkiego
• wymarcie Karolingów wschodniofrankijskich (niemieckich) w 911 roku
• przekształcenie się Niemiec w dosyć luźną federację różnych księstw (np. Frankonii, Bawarii, Saksonii) których władcy po wymarciu Karolingów zaczęli wybierać kolejnych królów Niemiec (lub Rzeszy, bo tak zaczęto też nazywać to państwo)
• wybór na tron Niemiec Henryka I Ptasznika z dynastii Ludolfingów, pierwszego władcy tego państwa który nie był Frankiem (Ludolfingowie byli Sasami) - 919 rok

4. Panowanie dynastii Ludolfingów (czasem zwanej dynastią Ottonów):

  a) Otton I Wielki

• wzmocnienie granic niemieckich przez tworzenie marchii granicznych
• pobicie Węgrów w bitwie na Lechowym Polu (955), koniec najazdów węgierskich w Europie
• podbój północnych Włoch, koronacja na króla Włoch i (ważne) w 962 roku koronacja na cesarza rzymskiego (powstanie Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, państwa z ośrodkiem w Niemczech które podporządkowało sobie też północne Włochy, Burgundię i Czechy, istniało aż do czasów napoleońskich)

  b) Otton II: wzmacnianie pozycji cesarza w Europie Zachodniej przez małżeństwo z księżniczką bizantyjską Teofano

  c) Otton III: nieudana próba tworzenia uniwersalnego chrześcijańskiego cesarstwa na Zachodzie

5. Najazdy normańskie:

• macie znać podział Normanów na Danów, Szwedów, Gotów i Normanów północnych (z Norwegii)
• 793 rok, najazd wikingów na klasztor Lindisfarne, początek ery najazdów
• przyczyny sukcesów normańskich: jakość ich długich łodzi, słabość napadanych państw, wojowniczy charakter normańskiej kultury, szybkość ataków
• koniec IX wieku: wikingowie przestają jedynie plądrować, zaczynają też podbijać: Normandię w północnej Francji (Rollon), Nowogród i Kijów na Rusi (Ruryk), Anglię (Wilhelm Zdobywca, książę Normandii który pokonał wcześniejszego króla Anglii Harolda w bitwie pod Hastings w 1066 roku), południowe Włochy (Robert Guiscard)
• część bezludnych ziem została przez nich zasiedlona bez walki: Islandia, Grenlandia (Eryk Rudy), jarl Leif Eriksson dotarł nawet jako pierwszy Europejczyk do Ameryki nazwanej przez niego Winlandią

(macie umieć rozpoznawać fragmenty tkaniny z Bayeux, która w graficzny sposób opisywała historię podboju Anglii przez Wilhelma Zdobywcę, oto jej przykładowe fragmenty, jeden jest też w podręczniku na stronie 302)