1. Pojęcia:
- Związek Północnoniemiecki
- żelazny kanclerz
- II Rzesza
- depesza emska
2. Etapy zjednoczenia Niemiec:
- początek rządów Bismarcka
- Objęcie stanowiska kanclerza Prus przez Bismarcka 1862 (wyznaczył go król Wilhelm I)
- Zwycięska wojna z Danią 1864 (wspólnie z Austrią) zakończona przejęciem wspólnej kontroli nad Szlezwikiem i Holsztynem
- spory o podział wpływów nad Szlezwikiem-Holsztynem (inspirowane przez Bismarcka) doprowadziły do wybuchu wojny z Austrią w 1866
- Do wojny po stronie Prus dołączyły też Włochy, chcące odzyskania Wenecji
- Decydująca dla wojny okazała się klęska Austrii w bitwie pod Sadową 1866, zwycięskim wodzem był Helmuth von Moltke
- Austria skapitulowała, straciła Wenecję (na rzecz Włoch) i Holsztyn (na rzecz Prus), poza tym zgodziła się na likwidację Związku Niemieckiego
- Efektem wojny było stworzenie łączącego większość Niemiec Związku Północnoniemieckiego pod przywództwem Prus
- depesza emska: pruska udana prowokacja która doprowadziła do wypowiedzenia wojny Prusom przez Francję Napoleona III
- Wojna rozpoczęła się od wielkich pruskich zwycięstw: bitwy pod Sedanem 1870 (Napoleon III dostał się do niewoli) i zdobycia Metzu 1870
- 18 I 1871 w Wersalu proklamowano utworzenie Cesarstwa Niemieckiego (zjednoczenie Niemiec)
- w maju 1871 we Frankfurcie nad Menem Francja podpisuje pokój (traci Alzację i Lotaryngię, płaci 5 miliardów franków w złocie)
3. Konsekwencje: wzrost napięcia w Europie wywołany naruszeniem równowagi sił przez powstanie bardzo silnych Niemiec i narodziny nastrojów rewanżu we Francji; nasila się rywalizacja kolonialna.
4. Osłabiona klęską Austria w 1871 roku przeistacza się w monarchię Austro-Węgier z szeroką autonomią dla Węgier, ale również dla innych nieaustriackich narodów państwa Franciszka Józefa I.
Otto von Bismarck pod koniec życia (w spiczastej pikelhaubie)
Pierwszy cesarz Niemiec, Wilhelm I
Pruski kawalerzysta atakujący francuskiego piechura
